اجلاس نخست‌وزیران اوراسیا در مینسک/ مقام اتحادیه: همکاری ترانزیتی با ایران امیدبخش است
نشست شورای بین دولتی اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سطح نخست‌وزیران و رؤسای دولت‌های کشورهای عضو و ناظر از جمله سید محمد اتابک وزیر صنعت، معدن و تجارت روز سه‌شنبه در مینسک پایتخت بلاروس برگزار شد و با مصوباتی از جمله در زمینه تقویت ترانزیت از جمله در مسیر راهگذر کریدور شمال – جنوب که از سرزمین ایران عبور می‌کند، همراه بود.
به گزارش ریل ایران به نقل از ایرنا؛ بنا بر روال جلسات این اتحادیه ابتدا نخست‌وزیران و رؤسای دولت‌ها از بلاروس، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، معاون نخست‌وزیر ارمنستان به عنوان اعضای اصلی همراه با رئیس هیأت اجرایی کمیسیون اقتصادی اوراسیا در این رویداد در نشستی در قالب محدود شرکت کردند.
بنا بر اعلام اتحادیه اقتصادی اوراسیا، آنها در ادامه، نشست قالب گسترده خود را با حضور وزیران صنعت، معدن و تجارت ایران و کوبا و نخست‌وزیر ازبکستان به عنوان اعضای ناظر برگزار کردند. نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان نیز به عنوان کشور مدعو، در این نشست حضور داشت.
اتابک وزیر صنعت در سخنانی در این اجلاس گفت: روابط تجاری ایران با کشورهای عضو این اتحادیه با سرعت روزافزونی در حال افزایش است.
گفت‌وگوی رؤسای دولت‌ها درباره توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل
در پایان نشست روز دوشنبه شورای بین دولتی اتحادیه اوراسیا در مینسک، سرویس مطبوعاتی این اتحادیه، نتایج اصلی گفت‌وگوی رؤسای هیأت‌های شرکت کننده را اعلام کرد.
رؤسای دولت‌های عضو اتحادیه اوراسیا در این نشست در مورد توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل در جهت شرق-غرب و شمال-جنوب بحث و تبادل‌نظر کردند.
وزیر انرژی و زیرساخت‌های کمیسیون اقتصادی اوراسیا درباره نتایج این نشست گفت: همکاری بین‌المللی و تجمیع منابع برای آزادسازی ظرفیت ترانزیت، تنوع‌بخشی به مسیرهای صادراتی و تضمین حمل و نقل بدون وقفه و مقرون به صرفه در امتداد کریدورهای سنتی و جدید از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
توجه ویژه اتحادیه اوراسیا به راهگذر شمال – جنوب
آرزیبک کوژوشف افزود: توجه ویژه‌ای به توسعه کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال-جنوب معطوف شده است که در سال ۲۰۲۴، حدود ۱۱.۹ میلیون تن بار را از طریق راه‌آهن حمل کرد.
به گفته وی، کارشناسان تخمین می‌زنند که نوسازی زیرساخت‌ها و توسعه حمل و نقل ریلی و ترکیبی، ظرفیت مسیر شرقی این کریدور را به تنهایی تا سال ۲۰۲۷ به ۱۵ میلیون تن و تا سال ۲۰۳۰ به ۲۰ میلیون تن افزایش خواهد داد.
این مقام اتحادیه اوراسیا گفت: با توجه به اعطای وضعیت ناظر به ایران در این اتحادیه و امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد بین پنج کشور عضو و تهران، همکاری در توسعه کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال-جنوب نیز برای بررسی در قالب اتحادیه اقتصادی اوراسیا-ایران امیدوارکننده به نظر می‌رسد.
ایران، حلقه حیاتی در راهگذر شمال – جنوب
وی خاطرنشان کرد: قلمرو و بنادر ایران در خلیج فارس، حلقه‌ای حیاتی برای دسترسی راهگذر شمال-جنوب به هند هستند. کوژوشف گفت: تلاش‌های گسترده‌ای از سوی کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا برای توسعه این راهگذر برنامه‌ریزی شده است.
وی خاطرنشان کرد: کمیسیون اقتصادی اوراسیا در تلاش است تا فعالیت‌های یک کمیته فرعی در زمینه همکاری در حمل و نقل و ترانزیت را در چارچوب توافقنامه تجارت آزاد بین اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران سازماندهی کند.
وی ادامه داد: علاوه بر این، کار برای توسعه همکاری‌ها در حوزه حمل و نقل با امارات متحده عربی، مغولستان و چین و همچنین اجرای طرح همکاری بین کمیسیون و کمیته اجرایی اتحادیه کشورهای مستقل مشترک المنافع (CIS) در زمینه‌های حمل و نقل، زیرساخت، لجستیک و توسعه کریدورهای حمل و نقل بین‌المللی تا سال ۲۰۳۰ ادامه دارد.
بنا بر اعلام اتحادیه اقتصادی اوراسیا، سران دولت‌های عضو در نشست روز سه‌شنبه خود در مینسک همچنین موضوعاتی مانند معرفی فناوری‌های دیجیتال، توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل، کنترل جریان‌های تجاری، اجرای برنامه‌های بین ایالتی و ترویج پروژه‌های همکاری در صنعت و مجتمع کشاورزی و صنعتی را بررسی کردند. با تصویب رؤسای دولت‌های عضو اتحادیه اوراسیا، پروژه‌های همکاری بین کشورهای عضو این اتحادیه در بخش‌های کشاورزی و صنعتی می‌توانند از محل بودجه اتحادیه، حمایت مالی دریافت کنند.
کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا همچنین با اجرای دائمی سازوکار ردیابی کالاهای وارداتی به قلمروی کشورهای عضو این اتحادیه موافقت کردند. پیش از این، این کار به صورت آزمایشی انجام می‌شد.
روسای دولت‌های عضو در این نشست همچنین در مورد توسعه سیستم اطلاعات یکپارچه که تبادل داده‌ها و اسناد الکترونیکی بین کشورها را تسهیل می‌کند، توضیحاتی ارائه دادند. این سیستم در حال حاضر با فرآیندهای مشترک جدید در حال به‌روزرسانی است. کمیسیون این کار را به طور مشترک با پنج کشور عضو اتحادیه اوراسیا انجام می‌دهد.
توافق تجارت آزاد اوراسیا با اندونزی در راه است
معاون نخست‌وزیر روسیه همچنین اعلام کرد که انتظار می‌رود توافقنامه مشابهی با اندونزی تا پایان سال جاری میلادی (تا دی‌ماه ۱۴۰۴) امضا شود و تمام مراحل مورد نیاز در حال انجام است.
جمهوری اسلامی ایران و پنج کشور عضو اتحادیه اوراسیا که موافقت‌نامه تجارت آزاد را از ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ اجرایی و تعرفه‌های گمرکی ۸۷ درصد کالاها را حذف کرده‌اند، روزهای اخیر، گامی عملی برای تعیین دستورکار سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۸ و رفع موانع غیرتعرفه‌ای برداشتند.
خروجی مهم این نشست که چهارشنبه دوم مهر ۱۴۰۴ به ریاست سید محمد اتابک وزیر صمت و آندری اسلپنف وزیر تجارت اتحادیه اوراسیا در مسکو برگزار شد، تصویب و امضای نقشه راه همکاری‌ها در سه سال آینده بود.
