به گزارش پایگاه خبری ریل نیوز؛ تغییرات آب و هوایی و گرم شدن کره زمین به دلایل مختلف از جمله افزایش تولید کربن و گازهای گلخانه ای حاصل از فعالیت صنایع مختلف و وسایل نقلیه، طی سال های اخیر به بزرگترین چالش مشترک میان کشورهای صنعتی و در حال توسعه تبدیل شده است.
در همین راستا، نهادهای بین المللی مختلف، از سازمان ملل گرفته تا سازمان های مردم نهاد، همه به دنبال کاهش تولید کربن و گازهای گلخانه ای و کربن زدایی از صنایع هستند. اما به تازگی، گروه مطالعات حمل و نقل بانک جهانی به عنوان یکی از متولیان مهم مبارزه با تغییرات آب و هوایی، با انتشار گزارشی اعلام کرده که استفاده از راه آهن و حمل و نقل ریلی، بهترین راهکار برای کربن زدایی در بخش حمل و نقل است؛ گزارشی ارزشمند که می تواند نگاه جهان به اهمیت حمل و نقل ریلی را بیش از پیش تغییر دهد.
اما سوال اینجاست که راه آهن ها چگونه و از طریق کدام یکی از ردیف های بودجه تامین مالی تعریف شده در بانک جهانی، امکان استفاده از تسهیلات برای نوسازی و به روزآوری ناوگان خود را خواهند داشت؟ آیا اساسا چنین ردیف هایی برای راه آهن تعریف شده است؟
بانک جهانی در گزارش اخیر خود، تمامی بندهایی که که راه آهن های می توانند از آنها برای تامین مالی به روزآوری ناوگان خود اقدام نمایند را معرفی کرده است. راه آهن های معتبر به ویژه در کشورهای در حال توسعه می توانند با استناد به این بندها، مسیر دریافت تسهیلات خود از بانک جهانی را پیگیری نمایند. در ادامه، این بندها و نحوه استفاده از آنها بر اساس متن گزارش بانک جهانی آورده شده که تقدیم حضور می گردد.
لزوم حرکت منسجم راه آهن ها به سمت مقابله با تغییرات آب و هوایی
علیرغم حرکت گسترده و دسته حمعی بسیاری از صنایع به سمت کربن زدایی و مقابله با تغییرات اقلیمی، راه آهن ها به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای حمل و نقل، فاصله زیادی با استانداردهای مورد توقع در این زمینه دارند. اما نکته مهم اینجاست که راه آهن ها می توانند در صورت تغییر در رویه استفاده از سوخت های فسیلی متداول از بودجه «تامین مالی آب و هوایی» بانک جهانی برای توسعه و نوسازی ناوگان خود استفاده کنند.
از سوی دیگر، در صورت حرکت راه آهن های کشورهای در حال توسعه به سمت نوسازی و به روز آوری ناوگان سازگار با حمل و نقل سبز، آنها می توانند نقشی بسیار مهم در زمینه توسعه این نوع از حمل و نقل ایفا نمایند. اما در صورتیکه شرکت های راه آهن در سراسر جهان بخواهند از ابزارهای مالی در اختیار بانک جهانی برای چنین اقدامی استفاده نمایند، ابزارهای زیر در اختیار آنها خواهد بود.
اوراق قرضه و وام سبز: اوراق قرضه و وام سبز، اوراق/ وام های تجاری هستند که سرمایه گذاری های سبز را تأمین مالی می کنند. چندین دولت، راهآهن، و پروژههای حاصل از مشارکت بخش های عمومی-خصوصی PPP) ) با موفقیت از اوراق قرضه سبز برای تامین مالی سرمایهگذاریهای ریلی در حمایت از کاهش گازهای گلخانهای استفاده کردهاند. این ابزارهای مالی برای راهآهنهای معتبر و پروژههای ریلی قابل دسترسی است. آنها می توانند تأمین مالی از منابع دیگر، از جمله اوراق قرضه متعارف، تأمین مالی بخش عمومی و تأمین مالی توسعه را در بانک جهانی تکمیل کرده و این تسهیلات را دریافت نمایند.
تامین مالی مرتبط با توسعه پایدار: یکی دیگر از راه های استفاده از تسهیلات مالی بانک جهانی برای به روزآوری ناوگان ریلی راه آهن ها، استفاده از تسهیلات مربوط به بخش توسعه پایدار بانک جهانی است که در حقیقت، راه آهن ها می توانند از این ردیف نیز بودجه مورد نیاز برای نوسازی ناوگان ریلی خود را دریافت نمایند. استفاده از این نوع تسهیلات طی سال های اخیر رشد بالایی داشته و حتی بسیاری از شرکت های خصوصی معتبر در سراسر جحهان نیز از این بند برای دریافت تسهیلات خود اقدام کرده اند.
بازارهای کربن: بازارهای مالی کربن امکان داد و ستد آن دسته از اعتبارات کربن (در یانک جهانی) را فراهم می کند که فعالیت آنها نشان دهنده تلاش کاهش ویا حذف انتشار گازهای گلخانه ای است. از آنجایی که راهآهنها معمولاً صرفهجویی قابلتوجهی در گازهای گلخانهای را امکانپذیر میکنند، میتوانند به طور بالقوه اعتبار کربن دریافت شده خود را در این بازارها بفروشند تا از این طریق، تأمین مالی بیشتری را دریافت نمایند. با این حال، برای امکان پذیر ساختن این امر، مقررات و استانداردهای حاکم بر بازار کربن باید به گونه ای تطبیق داده شوند که راه آهن را نیز شامل شود.
صندوقهای اقلیمی و تأمین مالی مبتنی بر نتایج: چندین صندوق مشارکتی آبوهوایی برای ترویج سرمایهگذاری در زمینه کاهش تغییرات آبوهوایی در بانک جهانی ایجاد شدهاند. تأمین مالی اقلیم مبتنی بر نتایج، مبلغی است که برای دستیابی به اهداف توافقشده اقلیمی مانند صرفهجویی در گازهای گلخانهای پرداخت میشود. اگرچه در حال حاضر منابع تخصیص داده شده به این صندوق ها تا حدودی بلا استفاده باقی مانده، این مکانیسم قبلاً در تأمین مالی پروژه های راه آهن، به ویژه در بخش شهری، موفقیت آمیز عمل کرده اند. به عنوان مثال، راه آهن ها می توانند برای کمک به برقی سازی ناوگان خود از این ابزار موثر استفاده نمایند.
بازگشایی منابع مالی اقلیمی برای راهآهن نیازمند تلاشی هماهنگ برای رسیدگی به چالشها و بهرهبرداری از فرصتها است. به عنوان اولین گام، بانک جهانی در حال حاضر از دولت ها و راه آهن ها در تقویت اعتبار خود حمایت می کند. همزمان، تلاشهای مشترک با سایر سازمانها و مؤسسات مالی برای پر کردن شکاف موجود میان دانش نظری و عملیاتی بین سرمایهگذاران مالی و بخش راهآهن مورد نیاز است. با نگاهی به آینده، بانک جهانی می تواند نقشی محوری در تسهیل ایجاد طرحهای مالی ترکیبی برای راهآهن ها ایفا نماید.