«قطار اربعین» پایه گذار گردشگری ریلی بین المللی در ایران

به گزارش پایگاه خبری ریل نیوز؛ صنعت گردشگری از جمله صنایع بدیع اما موثر در توسعه پایدار است که طی دو دهه اخیر، منجر به رشد و شکوفایی اقتصاد بسیاری از کشورهای کوچک و بزرگ جهان شده است. امروزه درآمد بسیاری از کشورهای جهان همچون قبرس، یونان و لوگزامبورگ تا حد زیادی از طریق گردشگری تامین شده و بسیاری از کشورهای صنعتی آسیا همچون هند و چین نیز در حال تسریع حرکت خود به سمت توسعه درآمد حاصل از صنعت گردشگری هستند.

افزایش درآمد جهانی از صنعت گردشگری

بر اساس داده های وب سایت «گلوبال اکونومی» در سال ۲۰۲۰، کشورهای توسعه یافته ای چون آمریکا، فرانسه، استرالیا، ایتالیا و اتریش در زمره بزرگترین فعالان صنعت توریسم در جهان بوده که این در حالیست که امارات متحده عربی نیز چهارمین کشور جهان در زمینه درآمدهای حاصل از گردشگری محسوب می شود. همچنین، بنابر اعلام وب سایت بارومتر سازمان ملل، امارات در سال ۲۰۲۳ با دو پله سقوط به رده ششم پر در آمدترین کشورهای جهان از صنعت گردشگری به حساب آمده و جموع درآمد حاصل از این صنعت در سطح جهانی، حدود ۵۲ میلیارد دلار در سال برآورد شده است.

اما یکی از مهمترین ابزارهای حمل و نقل برای توسعه گردشگری، شبکه حمل و نقل ریلی کشورها بوده که علاوه بر امنیت، هزینه بسیار کمتری نیز در قیاس با سایر وسائط نقلیه داشته و استفاده از آن برای گردشگران اروپایی و آسیایی در اولویت قرار دارد. همین افزایش اهمکیت حمل و نقل ریلی در بخش درآمدهای مربوط به گردشگری باعث شده تا ارزش سهام راه آهن هند طی یک سال گذشته بیش از ۴۱ درصد افزایش داشته باشد.

هماطنور که در جدول بالا ملاحظه می فرمایید، میزان درآمدهای بخش گردشگری راه آهن هند سال ۲۰۲۰ تاکنون همواره سیری افزایشی داشته که نشانگر اهمیت توسعه این بخش در صنعت حمل و نقل ریلی است.

رشد گردشگری مذهبی در جهان

گردشگری مذهبی یکی از انواع متعدد گردشگری است که می توان گفت در جای جای جهان زمینه بروز و توسعه دارد. اگرچه بسیاری از کشورهای جهان به ویژه تایلند، هند، لائوس، نپال و … به سبب جایگاه ویژه خود برای گردشگران مذهبی بودایی در صدر بزرگترین اقتصادهای مبتنی بر صنعت گردشگری قرار دارند، اما منظقه خاورمیانه به عنوان خاستگاه تمامی ادیان ابراهیمی، پتانسیلی عظیم در جذب گردشگر مذهبی دارد.  تنها نگاهی به درآمدهای عربستان سعودی نشان می دهد که این کشور سالانه ۱۲ میلیارد دلار از مراسم حج کسب درآمد دارد (منبع: Statista). خوشبخانه، علاوه بر میزبانی از امام هشتم شیعیان در مشهد الرضا (ع)، حضرت فاطمه معصومه (س) و شاهچراغ (ع) در ایران، کشور ما از زیارتگاه های متعدد دیگری برای ادیان مختلف بهره می برد که توجه به آنها، می تواند علاوه بر توسعه گرشدگری به معنای عام، منجر به توسعه و رونق زیرساخت های ریلی و جاده ای ایران نیز شود. همچنین، ذکر این نکته نیز الزامی است که بخش های مختلف گردشگری از وابستگی درونی ویژه ای با یکدیگر برخوردار بوده و امروزه، شاهد حضور پر رنگ زائرینی در کشورمکان هستیم که علاوه بر ارزآوری در بخش گردشگری مذهبی، از زیرساخت های دیگر توریستی ایران به ویژه گردشگری سلامت نیز بهره مند شده و لذا، مابقی بخش های مربتط با توریسم نیز از همین طریق شکوفا شده اند.

قطار اربعین، مقدمه ساز توسعه گردشگری ریلی در ایران

با شکل گیری مراسم عبادی – سیاسی پیاده روی اربعین طی سال های اخیر، راه آهن ایران نیز در اقدامی مناسب، قطار گردشگری خود به مقصد عتبات عالیات را راه اندازی کرده است. این اقدام علاوه بر بار معنوی آن، منجر به راه اندازی نخستین قطار گردشگری بین المللی ایران شده که علاوه بر مسافرین ایرانی، آماده سرویس دهی به زائرین کشورهای همسایه همچون پاکستان، افغنستان، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان نیز شده است.

اواخر هفته گذشته نیز عربستان سعودی از اتصال ریلی خود به کویت و بحرین طی دو سال آینده خبر داده که با توجه به مجاورت بخش شمال شرقی این کشور با جنوب عراق و راه آهن منطقه بصره، در صورت اتصال ریلی کامل میان ایران و عراق از طریق پروژه بصره – شلمچه، امکان اتصال ایران به شبکه راه آهن شورای همکاری خلیج فارس (GCC) دستکم از منظر فنی و فارغ از ملاحظات سیاسی وجود دارد. از سوی دیگر، پروژه اتصال ایران به عراق از طریق مرز خسروی نیز می تواند مقدمه ای برای اتصال ریلی به سوریه را برای کشورمان طی سال های آتی فراهم سازد که این قطار نیز علاوه بر بعد تفریحی خود، از جنبه زیارتی نیز برخوردار است. با این حساب، به نظر می رسد توسعه قطارهای گردشگری با توجه به امکان درآمدزایی ارزی، باید در زمره سیاست های کلان راه آهن ایران طی سال های آتی قرار گیرد.