به گزارش پایگاه خبری ریل نیوز؛ مراسم معارفه مدیرعامل جدید راه آهن جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه و بر اساس سنت همیشگی، با حضور وزیر محترم راه و شهرسازی برگزار شد. سخنان وزیر و مدیرعامل محترم اگرچه در برگیرنده برنامه های مختلف برنامه های دولت چهاردهم برای توسعه صنعت حمل و نقل ریلی کشور بود، اما هر دو مقام محترم، تاکید مشترکی بر لزوم توسعه ترانزیت و تکمیل کریدورهای نیمه تمام عبوری از ایران داشتند که نکته ای بسیار حائز اهمیت محسوب می شود. لذا در مطلب حاضر بر آنیم تا نکات مد نظر خانم دکتر صادق و آقای دکتر ذاکری در خصوص مساله ترانزیت ریلی را مورد بررسی قرار دهیم.
تاکید مشترک وزیر راه و مدیرعامل راه آهن بر محور ترانزیت
خانم دکتر فرزانه صادق طی سخنان خود در جریان برگزاری جلسه معارفه مدیرعامل محترم جدید راه آهن جمهوری اسلامی ایران ضمن تاکید بر ضرورت تکمیل کریدورهای شمال- جنوب و شرق- غرب کشور، اظهار داشت: اگر تکمیل و توسعه کریدورهای ریلی و اتصال آن به مناطق مرزی را به سرعت به انجام نرسانیم، فرصت‌ها از دست خواهند رفت. وی همچنین تصریح کرد: از حدود ۱۰۰ سال پیش که صنعت ریلی در کشور ما است، بسیاری از سکونت گاه‌های زیستی به خصوص در شمال کشور با عبور ریل ایجاد شدند.
در خصوص اهمیت ترانزیت ریلی در دیدگاه کلان اقتصادی کشور، وزیر راه و شهرسازی تضریح کرد: با دیدگاه بلند مقام معظم رهبری که وسیع است و در خصوص موقعیت جغرافیایی و ارتباطات ایران با کشورهای همسایه که بر تکمیل کریدورهای ریلی تاکید دارند، باید امور توسعه‌ای کریدورهای شمال- جنوب و شرق- غرب را بیش از پیش مورد تاکید قرار داد…. نخستین تاکیدی که دارم، تکمیل کریدورها است؛ زیرا اکنون در موقعیتی قرار گرفتیم که در ۱۰ سال گذشته، این گونه نبود و وضعیت به گونه‌ای است که اگر تعلل کنیم کریدورهای دیگر جایگزین مسیرهای ایران می شود.
در ادامه این مراسم، دکتر ذاکری، مدیرعامل جدید راه آهن و معاون وزیر راه و شهرسازی نیز طی سخنانی در خصوص موضوع ترانزیت ریلی گفت: موضوع ترانزیت نیز از جمله موضوعات اولویت دار ما در راه‌آهن است. تاکنون گام‌هایی در این زمینه برداشته شده؛ اما لازم است تا افق بالاتری در این زمینه ترسیم شود. به گفته وی، اتصال کریدورهای ایران به کشورهای مجاور از جمله کنار گذر رود ارس، اتصال به افغانستان، شمال عراق و … از دیگر موضوعات اولویت دار راه‌آهن در دولت چهاردهم خواهد بود.
دو نکته مهم در سخنان خانم وزیر
در میان سخنان وزیر محترم راه و شهرسازی در خصوص مساله ترانزیت، دو نکته بسیار مهم به چشم می خورند. نکته اول، مساله رقابتی بودن کریدورهای ترانزیتی و اهمیت ساخت و بهره برداری سریع از آنها به منظور جلوگیری از کاهش رقابت پذیری آنهاست. اگرچه پیشتر، ریل نیوز گزارشی مشروح در خصوص این موضوع منتشر کرده است، اما به جهت اهمیت مساله، بار دیگر باید تاکید کرد که کریدورهای ترانزیتی همواره تابع دو اصل رقابت پذیری در هزینه و زمان است. بدین معنا که به عنوان مثال، کشورهای منطقه آسیای مرکزی به دلیل موقعیت ژئوپولیتیکی خود در دو سوی دریای خزر و لزوم استفاده از حمل و نقل ترکیبی، به نسبت مسیرهای عبوری از ایران، توان رقابت پذیری کمتری دارند. چراکه اساسا، هزینه و زمان مورد نیاز برای حمل در حمل ترکیبی به میزان چشمگیری افزایش خواهد یافت. اما سوال اینجاست که چرا طی سال های اخیر، شاهد شکل گیری و عملکرد موفق کریدور میانی (ترانس کاسپین) در قیاس با مسیرهای ایران هستیم؟
پاسخ این است که اگرچه مساله تحریم های شکل گرفته علیه کشورمان همچنان مهمترین عامل در کاهش جذابیت مسیرهای عبوری از ایران در کریدورهای ترانزیتی به حساب می آیند، اما حقیقت امر این است که مسیرهای ریلی ایران نیز طی سال های اخیر به دلیل کاهش سرمایه گذاری داخلی و خارجی، از زیرساخت ها و ناوگان ریلی لازم برای رقابت با مسیر پر هیاهوی کریدور میانی عقب مانده اند. سرعت سیر کم قطارها در شبکه ریلی ایران به علاوه فرسودگی ناوگان در کنار تحریم های سفت و سخت غرب علیه کشورمان، منجر به تغییر مسیر بار چین از ایران به سمت کریدور میانی شده که در این خصوص، رفع تحریم ها از طریق مسیر دیپلماسی و وزارت خارجه می بایست در اولویت های دولت چهاردهم قرار گیرد. برطرف شدن تحریم ها و سودزا بودن مسیرهای ترانزیتی ایران، البته منجر به جذب سرمایه خارجی و داخلی در توسعه شبکه ریلی کشور خواهد شد که نتیجه ای جز افزایش چشمگیر و پایدار درآمدهای ارزی ایران از طریق ترانزیت در پی نخواهد داشت.
نکته دوم مورد تاکید خانم صادق را باید در ادامه نکته نخست در نظر گرفت و آن اینکه «بسیاری از سکونت گاه‌های زیستی به خصوص در شمال کشور با عبور ریل ایجاد شدند». حقیقت امر این است که توسعه راه ها نه تنها منجر به ایجاد سکونتگاه ها در نقاط مختلف یک کشور می شوند، بلکه منجر به توسعه اقتصاد محلی آنها نیز خواهد شد. در خصوص مثال مد نظر خانم صادق، تنها کافی است نگاهی به معدن ذغال سنگ سوادکوه بیندازیم که تاریخ تاسیس آن به دوره پهلوی اول باز میگردد.
سوادکوه تنها طی چند سال، به لطف معدن ذغال سنگ و راه آهن عبوری از منطقه از روستایی دور افتاده به یکی از صنعتی ترین و استراتژیک ترین نقاط در شمال کشور تبدیل شد که البته امروز به سبب حضور پل ورسک به عنوان بزرگترین شاهکار ریلی ایران، به یکی از نقاط گردشگری مهم کشور نیز تبدیل شده است. این نکته را می توان در خصوص بندر امیرآباد، مرز ریلی اینچه برون و سایر مرزهای ریلی – جاده ای کشور نیز به وضوح مشاهده کرد. همچنین در برخی استان های کم برخوردار به ویژه دو استان کرمانشاه و سیستان و بلوچستان نیز اشاره کرد که توسعه خطوط ریلی و جاده ای از آنها، بدون شک منجر به پویایی اقتصاد محلی، شکل گیری بنگاه های اقتصادی، انبارهای دپو و نهایتا بهبود وضع معیشت مردم خواهد شد. خوشبختانه توسعه خطوط ریلی ترانزیتی به سمت عراق و تنها بندر اقیانوسی ایران یعنی چابهار نیز در جریان برگزاری مراسم معارفه، مورد تاکید دکتر ذاکری، مدیرعامل جدید راه آهن و وزیر محترم راه و شهرسازی قرار گرفته و امید است طی ماه های آتی خبرهای خوبی از این دو منطقه بشنویم.
