به گزارش پایگاه خبری ریل نیوز؛ ساختمان شهدای راه آهن جمهوری اسلامی ایران روز سه شنبه ۲۴ مهر ماه شاهد رویدادی بسیار مهم و حائز اهمیت یعنی دیدار دوجانبه روسای راه آهن های ایران و جمهوری آذربایجان بود.
دکتر جبار علی ذاکری مدیرعامل راه آهن ج.ا.ا در جریان گفتگو با همتاری آذری خود «روشن رستم اف» علاوه بر تاکید بر لزوم ادامه حضور راه آهن این کشور در پروژه آستارا – آستارا که طی سه سال گذشته تقریبا به حال تعلیق در آمده بود، خواستار افزایش همکاری های دوجانبه میان راه آهن دو کشور شد. ذاکری تاکید کرد: باتوجه به تحولات در منطقه، ضرورت انتقال بار از روسیه به اقیانوس هند و برعکس افزایش یافته و این موضوع از اهمیت بسیاری برخوردار است… باید حمل و نقل ترکیبی بار بین کشورهای روسیه، آذربایجان، ایران و نهایتا کشور مقصد هندوستان تکمیل شود و برنامه افزایش بار ریلی میان ایران و آذربایجان در دستور کار قرار گیرد.
در ادامه گزارش حاضر، بر آن هستیم تا اهمیت برگزاری این دیدار و همکاری های مشترک ریلی دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان را مورد بررسی موشکافانه قرار دهیم. در حقیقت باید اینگونه باید بیان کرد که دستکم، دیدار روسای راه آهن ایران و جمهوری آذربایجان به ویژه در شرایط کنونی، نه تنها اهمیتی تجاری بلکه ابعادی سیاسی – امنیتی را نیز در بر داشته که نباید به سادگی از کنار آن گذشت.
تلاش برای افزایش همگرایی میان ایران و آذربایجان
خوشبختانه دولت چهاردهم با تلاشی مضاعف برای بهبود و نزدیکی روابط میان تهران و باکو تلاش کرده. در همین راستا، مسعود پزشکیان رئیس جمهور محترم نیز روز ۲۳ مهرماه در دیدار با «شاهین مصطفی یف» معاون نخست وزیر جمهوری آذربایجان، خواستار توسعه روابط و مناسبات میان دو کشور شد. دکتر پزشکیان در این دیدار تاکید کرد: «از برقراری مسیرهای ریلی و بزرگراهی میان دو کشور استقبال می‌کنیم و همچنین خواهان تداوم و گسترش همکاری‌ها در زمینه‌های انرژی و کشاورزی هستیم و به آنچه در این زمینه‌ها توافق شده، پایبندیم». رئیس جمهور در این دیدار با اشاره به رسیدگی‌های قضایی به پرونده فرد حمله کننده به سفارت جمهوری آذربایجان نیز گفت: این موضوع را تا اجرای کامل روندهای قانونی دنبال می‌کنیم.
لذا، به نظر می رسد دیدار مدیرعامل محترم راه آهن ج.ا.ا با همتای آذربایجانی خود در راستای سیاست های کلی دولت چهاردهم مبنی بر کاهش تنش در روابط میان دو کشور بوده و باید آن را به فال نیک گرفت. بدیهی است هر قدر میزان همگرایی میان تهران و باکو افزایش یابد، طرف آذری نیز علاقه کمتری به حرکت لجام گسیخته به سمت توسعه روابط با تل آویو از خود نشان خواهد داد که چنین مساله ای به معنای کاهش حضور نیزوهای نظامی و اطلاعاتی اسرائیل در حریم همسایگی ایران خواهد بود؛ موردی که به خوبی در کلام مدیرعامل محترم راه آهن و تاکید موکد وی برای بازگشت جمهوری آذربایجان به پروژه ریلی آستارا – آستارا و توسعه روابط ترانزیتی با ایران نیز به وضوح به چشم می خورد.
سرمایه گذاری خارجی، مهمترین مولفه تامین امنیت ملی!
نکته دیگری که در خصوص همکاری های مورد اشاره دکتر ذاکری در دیدار با همتای آذری خود به به چشم می خورد، مساله ادامه سرمایه گذاری باکو در ایران است که فارغ از کمک چنین اقدامی به تامین سرمایه مورد نیاز برای تکمیل مسیر کریدور شمال – جنوب، اهمیت دو چندان دیگری در باب تامین امنیت ملی نیز در بر دارد.
اساسا یکی از مشکلاتی که طی سال های اخیر متاسفانه تحت عنوان راهبرد جدید مدیریتی کشور به ویژه در بخش توسعه زیربناهای اقتصادی به افتخار ملی تبدیل شد، تکیه به توان مالی داخلی به جای تامین سرمایه از خارج بود. چنین ایده ای نه تنها در عمل به دلیل محدودیت های مالی و توان فنی داخلی موفق از اب در نیامد، بلکه منجز به ایجاد حفره های امنیتی بزرگی همچون رخنه کردن اسرائیل در بیخ گوش ایران یعنی جمهوری آذربایجان شد. اساسا یکی از دلایل مهم تلاش دولت ها برای جذب سرمایه خارجی، اقدام زیرکانه آنها برای افزایش همبستگی و وابستگی اقتصادی است و نباید آن را چشم دست دراز کردن جلوی دولتی بیگانه برای دریافت کمک مالی تلقی کرد!
نگاهی به تاریخ تحریم های اقتصادی شکل گرفته علیه ایران طی سال های اخیر به خوبی ثابت می کند که مهمترین دلیل عملیاتی شدن چنین تحریم هایی، عدم سرمایه گذاری خارجی در ایران از سوی اعضای شورای امنیت، کشورهای همسایه و دیگر بازیگران تاثیرگذار در صحنه نظام بین الملل بوده است. چراکه شکل گیری تحریم ها به ویژه تحریم های یکجانبه آمریکا علیه تهران، هیچ هزینه ملموسی برای دیگر کشورهای تایید کننده تحریم در بر نداشت. برای درک بهتر این اهمیت، بهتر است نگاهی به سرمایه گذاری های این کشورها در عربستان سعودی و قائله قتل «جمال خاشقجی» بیندازیم تا متوجه شویم که چرا تمامی تحریم کنندگان ایران، زیر بار تحریم اقتصادی و حتی نظامی عربستان نرفتند. دلیل آن مشخص است: به خطر افتادن سرمایه گذاری های انجام شده از سوی این کشورها!
بدیهی است که وقتی کشوری در کشور ثالث سرمایه گذاری خاصی ندارد، هزینه آن کشور را هزینه خود تلقی نمی کند. فرض بفرمایید کشورهای صنعتی گروه ۷ از سرمایه گذاری چشمگیری در ایران برخوردار بودند؛ آیا در چنین شرایطی نیز حاضر به امضای قطعنامه های متعدد و پیروی از تحریم های آمریکا علیه ایران می رفتند؟
در پایان باید گفت که دیدار روز سه شنبه دکتر ذاکری با همتاری آذربایجانی خود، نه تنها تلاشی برای توسعه روابط ریلی، بلکه به منزله اقدامی مفید در راستای توسعه دیپلماسی ریلی کشور قلمداد می شود که علاوه بر توسعه فعالیت های تجاری راه آهن، منجر به امنیت آفرینی بیشتر برای کشور خواهد شد.
