[تماشا کنید] «برف و گل»، چالش نوظهور راه‌آهن خراسان
بارش برف پاییزی هفته گذشته در خراسان رضوی، هر چند پیش‌بینی شده بود اما کولاک برف و ایجاد گل و لای روی خطوط ریلی، باز هم راه‌آهن خراسان را غافلگیر کرد.
به گزارش ریل ایران به نقل ایرنا، بارش برف همان گونه که پیش‌بینی می‌شد بر خدمات حمل و نقل ریلی، جاده‌ای و هوایی خراسان رضوی تاثیر گذاشت و البته از آنجا که مردم، قطار را در مقایسه با خودرو و هواپیما ایمن، ارزان و راحت‌تر می بینند، بروز اختلال در این سامانه برایشان سخت‌تر بود.
جالب آن که اکنون روزانه ۶۴ رام قطار مسافربری رفت و برگشت از مشهد به مقصد ۲۷ شهر و مرکز استان به صورت مستقیم تردد دارند، همچنین در مجموع ۷۰ درصد از قطارهای مسافربری بین شهری کشور در مسیرهای منتهی به مشهد در رفت و آمدند با این توصیف راه آهن به ناوگان محبوب مجاوران و زائران حضرت رضا(ع) برای سفر به مشهد تبدیل شده است.
اما سرما و یخبندان در روزهای شنبه تا دوشنبه هفته گذشته، موجب کندی حرکت قطارهای مسافربری در مسیر مشهد شد که در روز ۲۵ آذر و در اوج تغییر برنامه قطارها، بر اساس اعلام مردم و مسوولان حرکت قطارها بین ۲ تا هفت ساعت دچار تاخیر شد.
معاون هماهنگی امور عمرانی فرماندار نیشابور روز دوشنبه قبل به خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به اینکه ورود قطارهای مسافربری از خارج استان به ایستگاه نیشابور، با تاخیری بین چهار تا هفت ساعته همراه بود، این موضوع ناخرسندی مسافران بین‌راهی در ایستگاه نیشابور را در پی داشت.
محمود گیاهی افزوده بود: علت این تاخیر، یخ زدگی قطارها و کاهش سرعت سیر آنها در مسیر رسیدن به مشهد بود اما برنامه هیچ قطاری لغو نشده است.
یخبندان فقط سه رام قطار را لغو کرد
مدیر روابط عمومی راه آهن خراسان نیز هفته گذشته گفت: در روزهای ۲۵ تا ۲۷ آذرماه، به دلیل شرایط نامساعد جوی و کاهش میدان دید راهبران قطار و به منظور تأمین ایمنی سفر، کاهش سرعت قطارها اجتناب‌ناپذیر بود که این موضوع باعث تأخیر در حرکت قطارها شد.
جواد معراجی‌فر افزود: به طور میانگین تأخیر قطارهای خروجی از ایستگاه راه آهن مشهد به ۲۷ مقصد در سطح کشور، کمتر از ۲ ساعت بوده است.
وی اظهار داشت: در ۷۲ ساعت ذکر شده ۲۰۳ رام قطار بین شهری به ۲۷ شهر و مرکز استان به صورت رفت و برگشت تردد و در مجموع ۱۰۸ هزار مسافر را جابه جا کرده اند و البته در این مدت تنها برنامه سه رام قطار برون شهری لغو شده است.
به گزارش ایرنا، این آمار لغو قطارهای حومه ای مشهد – سرخس را شامل نشده است.
این بار سوخت قطارها یخ نزد
آن گونه که سرپرست اداره کل مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی اعلام کرده است، اختلال در حرکت قطارها نه به دلیل یخ زدن سوخت بلکه به علت از کار افتادن و اختلال در سامانه های ترمز قطارها ناشی از سرمای شدید و یخبندان بوده است.
رضا عباسی نیشابوری در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: البته مساله یخ‌زدگی ترمزها مربوط به عبور قطار از مناطق سردسیر در نقاط مختلف کشور و مناطقی مانند نیشابور در خراسان رضوی بود که دمای منفی ۱۵ تا ۲۰ درجه زیر صفر داشتند.
وی گفت: خوشبختانه به دلیل سابقه یخبندان خطوط ریلی در سال ۱۴۰۱ و همچنین اتخاذ برخی تصمیم ها، امسال با چالشی مانند یخبندان دیماه ۱۴۰۱ مواجه نشدیم.
این موضوع را فرماندار مشهد در همان روزهای برف و یخبندان تایید کرده و گفته بود: در این ایام چند رام قطار مسافربری در مسیر مشهد دچار یخ‌زدگی ترمز شدند که موضوع به خوبی مدیریت شد.
محسن داوری افزوده بود: در سال‌های گذشته عمدتا سوخت قطارها دچار یخ‌زدگی می‌شد ولی امسال با توجه به پیش‌بینی‌های صورت گرفته، سوخت مناسب برای قطارهای مسافربری تامین شد.
اما آنچه از قلم افتاد مساله تردد قطارهای مسافربری حومه ای و البته ترددهای تجاری و ترانزیتی در مسیر مشهد – سرخس و برعکس بود. شهرستان سرخس هم مرز با ترکمنستان با ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، دارای ۲ شهر سرخس و مزداوند و ۶۸ روستای بیش از ۲۰ خانواری است که ۵۵ درصد جمعیت این شهرستان در روستاها سکونت دارند و حمل و نقل ریلی یکی از شیوه های تردد این شهرستان به مشهد است.
بر اساس اعلام اداره کل راه آهن خراسان، در آذرماه امسال روزانه ۲ رام قطار رفت و ۲ رام قطار برگشت، هر رام به ظرفیت ۲۱۶ مسافر در مسیر مشهد – سرخس تردد کردند.
همچنین خط آهن بین المللی مشهد – سرخس در مرز با ترکمنستان، خطوط ریلی آسیای مرکزی را به شبکه راه آهن کشور متصل می کند، نکته قابل توجه تردد روزانه صدها واگن باری از این گذرگاه بین المللی ریلی است به نحوی که ۸۰ درصد از حجم ترانزیت ریلی کشور در مسیر راه آهن مشهد – سرخس با کشور ترکمنستان انجام می شود.
به گفته مدیر پایانه ریلی سرخس؛ راه آهن سرخس- مشهد به دلیل انباشت برف، گل و لای و شن، روز سه شنبه ۲۷ آذرماه در سه مقطع هر کدام به طول حدود ۳۰۰ متر، بین ایستگاه های «رباط شرف» و «گنبدلی» مسدود شده بود.
پدیده نوظهور برف و گل در سرخس
سیدطاهر نعمتی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: پس از بارش برف، به دلیل گرد و خاک و توفان شن، ریل ها با یک لایه ضخیم گل و لای روی برف های نشسته بر ریل ها پوشانده شد.
وی گفت: از سمت رباط شرف امکان حرکت لودر برای پاکسازی ریل ها ممکن بود اما در سمت دیگر، یعنی از ایستگاه گنبدلی جایی برای تردد لودر و ماشین آلات سنگین جاده ای وجود نداشت لذا از حرکت لوکوموتیو بر روی ریل برای شکافتن و عقب راندن برف و گل استفاده شد.
مدیر پایانه ریلی سرخس اظهار داشت: پیش از این انسداد ریل در سرخس به دلیل طوفان شن یا سیلاب سابقه داشته است اما وقوع این پدیده جوی تاکنون سابقه نداشته و پائیز امسال این پدیده برای نخستین بار مسیر مهم ریلی مشهد – سرخس را مسدود کرد.
نعمتی ادامه داد: در نهایت با تلاش عوامل راه آهن خراسان، گره مسیر ریلی سرخس در سه مقطع یاد شده پس از ۲ روز بازگشایی شد.
برف و یخبندان آذرماه تجربه ای جدید برای حمل و نقل ریلی خراسان
هرچند آمادگی مسوولان محلی در خراسان رضوی برای غلبه بر مخاطرات جوی و تداوم حمل و نقل پایدار در بارش های اخیر ستودنی بود اما تمرکز شدید بر مشهد و فراموش کردن مسیرهای فرعی و یا به قول اداره کل راه آهن خراسان، خط حومه ای مشهد – سرخس؛ علاوه بر اینکه موجب اخلال در ترددهای محلی قطار در مسیر سرخس شد اعتبار حمل ریلی بار و ترانزیت کالا از طریق خطوط ریلی را نیز تحت الشعاع قرار داد.
اینکه سوخت قطارهای مسافربری در یخبندان آذرماه ۱۴۰۳ دچار یخ زدگی نشد مرهون کسب تجربه یخبندان دیماه ۱۴۰۱ بود و امید است پدیده نوظهور برف و گل در مسیر مشهد – سرخس نیز در کولاک های مشابه تکرار نشود و آمادگی لازم برای این پدیده نیز کسب شده باشد.
