راه آهن اروپا؛ از کاهش شدید توسعه شبکه ریلی تا رشد چشمگیر قطارهای سریع السیر

در حالیکه میزان پیشرفت اروپا در ساخت خطوط ریلی سریع السیر طی یک دهه گذشته از رشد چشمگیری برخوردار بوده، اما میزان توسعه شبکه ریلی در قاره سبز تنها ۱.۳ درصد رشد را نشان می دهد.

به گزارش ریل ایران؛ میزان خطوط ریلی سریع السیر اروپا طی یک دهه گذشته به حدود دو برابر افزایش یافته است. بر اساس آمار ارائه شده از سوی «یورواستات» طوب خطوط ریلی سریع السیر با سرعت ۲۵۰ کیلومتر در ساعت در سال ۲۰۲۳ به ۸۵۵۶ کیلومتر رسیده و این در حالیست که این رقم در سال ۲۰۱۳ ۵۸۱۲ کیلومتر بوده است.

با اینحال، مجموع خطوط ریلی ساخته شده در اروپا به ۲۰۰۹۴۷ کیلومتر تا سال ۲۰۲۳ رسیده که نشان می دهد رشد شبکه ریلی اروپا طی یک دهه گذشته تنها ۱.۳ درصد رشد را تجربه کرده است. «کارلوس ریکو» مدیر بخش سیاست گذاری های گروه حمل و نقل و محیط زیست اروپا در گفتگو با یورو نیوز ضمن اعلام هشدار در خصوص کاهش سرعت منطقه یورو در ساخت خطوط ریلی جدید گفت: علیرغم اینکه حمل و نقل ریلی سنگ بنای حمل و نقل سبز اروپا محسوب می شود، اما سرعت اروپا در توسعه شبکه ریلی به شدت کاهش یافته است.

بیشترین تراکم خطوط ریلی اروپا متعلق به کدام کشورها است؟

شاید باور آن کم سخت باشد، اما بر اساس آخرین آمار یورو استات، بیشترین میزان تراکم خطوط ریلی متعلق به جمهوری چک است. به ازای هر کیلومتر از خاک این کشور، ۱۲۳.۲ متر خط ریلی ساخته شده که بخش قابل توجهی از آن، در دوران پادشاهی چک (از قرن ۱۹ تا زمان سقوط) و البته دولت کمونیست شوروی سابق ساخته است. ترجیح شوروی سابق به ساخت خطوط ریلی و توسعه راه آهن به جای جاده، منجر به رشد شبکه ریلی در سراسر ۱۵ جمهوری متعلق به آن شد.
در تصویر زیر می توانید نقشه شبکه ریلی جمهوری چک را ملاحظه کنید:

پس از جمهوری چک، کشور بلژیک با تراکم ۱۱۹.۲ متر خط ریلی در هر کیلومتر، رتبه دوم، آلمان با ۱۰۹.۵ متر ریل در کیلومتر در رتبه سوم و نهایتا لوگزامبورگ با ۱۰۴.۸ متر خط ریلی در کیلومتر در رتبه چهارم پر تراکم ترین کشورهای اروپا از حیث خطوط ریلی ایستاده اند.

با این حساب می توان گفت که تقریبا عمده تراکم ریلی اروپا به بخش مرکزی شمال این قاره مربوط شده که از حیث جمعیت و ترانزیت بار به نسبت دیگر بخش های قاره سبز، در جایگاه بالاتری قرار دارند.

اما در انتهای این جدول، کشورهای یونان (۱۴ متر ریل در کیلومتر) و فنلاند (۱۹.۴ متر ریل در کیلومتر) قرار دارند. همچنین، کشورهای سوئد (۲۶.۸)، استونی (۲۷.۲)، پرتغال (۲۷.۸)، لیتوانی (۲۸.۹) و ایرلند (۲۹.۸) پس از یونان و فنلاند در انتهای فهرست تراکم ریلی اروپا ایستاده اند.

اهمیت تراکم خطوط ریلی و عوامل موثر بر آن

کارلوس ریکو معتقد است که شبکه ریلی نیز درست مانند جاده، زمانی دست بالا را در رقابت میان انواع حمل و نقل به خود تخصیص خواهد داد که از پیوستگی برخوردار باشد. از سوی دیگر، فاکتور اعتمادپذیری نیز نقش مهمی در توسعه حمل و نقل ریلی ایفا می کند. در صورتیکه شبکه ریلی تا حد قابل قبولی گسترده باشد، اما با هزینه بلیط بالا و تاخیر زیاد همراه شود، آنگاه نقش این فاکتور تا حد زیادی کاهش خواهد یافت.

وی در خصوص اینکه چرا کشوری چون جمهوری چک با برخوداری از بالاترین میزان تراکم ریلی، در میان کشورهای موفق اروپا در حمل و نقل ریلی به چشم نمیخورد، گفت: علیرغم اینکه جمهوری چک در صدر این جدول قرار داشته و قیمت بلیت قطار نیز در کشور پایین استف اما تاخیرهای دائمی قطار میزان اعتماد عمومی به حمل و نقل ریلی در این کشور را تا حد زیادی کاهش داده و در نتیجه، بخش قابل توجهی از مردم چک تمایل چندانی به استفاده از قطار آن هم برای اموری که می بایست سر وقت انجام شوند را ندارند.

بیشترین میزان خطوط سریع السیر اروپا متعلق به کدام کشورها است؟

همانطور که گفته شد، علیرغم اینکه اروپا و منطقه یورو در توسعه شبکه ریلی این قاره طی یک دهه گذشته ضعیف عمل کرده اند، اما با اینحال، سرعت یورو در تبدیل خطوط ریلی عادی به سریع السیر قابل قبول بوده است. بنا بر آمار یورواستات، میزان خطوط ریلی سریع السیر در اروپا طی یک دهه اخیر ۴۷ درصد رشد داشته و کشور اسپانیا با برخورداری از ۳۱۹۰ کیلومتر خط ریلی سریع السیر (مطابق نقشه زیر) در صدر این جدول قرار دارد.

نکته مهم اینکه میزان رشد شبکه ریلی سریع السیر در اسپانیا طی یک دهه گذشته بیش از ۶۵ درصد رشد داشته که نشان دهنده اولویت توسعه قطارهای سریع السری برای دولت این کشور است.
به گفته کارلوس ریکو، هزینه بسیار پایین ساخت خطوط ریلی سریع السیر در اسپانیا به نسبت سایر کشورهای اروپایی، یکی از مهمترین دلایل این میزان رشد بوده است.

فرانسه نیز با برخورداری از ۲۷۴۸ کیلومتر خط ریلی سریع السیر در رتبه دوم اروپا ، آلمان با ۱۱۶۳ کیلومتر و ایتالیا با ۱۰۹۷ کیلومتر به ترتیب در رتبه های بعدی این جدول قرار دارند.