پیشروی ابرپروژه ریلی شرق؛ امید تازه برای خراسان جنوبی
راهآهن چابهار–مشهد، بزرگترین ابرپروژه ریلی شرق کشور، پس از سالها انتظار حالا با شتابی کمسابقه در خراسان جنوبی پیش میرود؛ پروژهای که با پیشرفت ۳۵ درصدی زیرسازی، امید تازهای برای اتصال استان به شبکه ریلی ملی ایجاد کرده است.
به گزارش ریل ایران به نقل از فارس؛ راهآهن چابهار–بیرجند–مشهد سالهاست به یک خواسته تاریخی مردم خراسان جنوبی تبدیل شده و نبود آن در کنار کمبود زیرساختهای حملونقل، یکی از دلایل اصلی توسعهنیافتگی این پهنه پهناور شرق کشور عنوان میشود.این خط ریلی علاوه بر کارکردهای اقتصادی، در سطح ملی و فراملی نیز اهمیت استراتژیک دارد؛ مسیری که از دریای آزاد چابهار آغاز و به مشهد مقدس ختم میشود و همچون شریان حیاتی، جنوب را به شمال شرق و سپس کشورهای آسیای میانه متصل میکند.
پیشرفت پروژه؛ از ۱۵ درصد تا عبور از مرز ۳۵ درصدسید محمدرضا هاشمی، استاندار خراسان جنوبی در نشست خبری یکسالگی حضورش در استان، مسیر ۵۶۳ کیلومتری این پروژه را شامل ۱۴ قطعه، تونلسازی، عملیات گسترده خاکبرداری و بزرگترین پل هوایی منطقه با ۱۳ ستون معرفی کرد و گفت: در زمان ورود بنده، پیشرفت پروژه تنها ۱۵ درصد بود و اکنون با تخصیص ۱۶۰۰ میلیارد تومان اعتبار، به ۳۵ درصد رسیده است. با وجود مطالبات پیمانکار، پروژه در هیچ مقطع متوقف نشد.اظهارات استاندار زمانی اهمیت بیشتری پیدا میکند که بدانیم بخش خراسان جنوبی از کل مسیر ۹۱۷ کیلومتری، ۴۳۲ کیلومتر را شامل میشود؛ محدودهای که به گفته مدیرکل راه و شهرسازی استان، اجرای آن دیرتر از سایر مناطق آغاز شد اما اکنون «با تمام توان» در حال انجام است.میرمحمد مودی میگوید: ۱۸۰۰ نفر نیروی انسانی و هزار دستگاه ماشینآلات سنگین در مسیر فعال هستند و زیرسازی تاکنون ۳۵ درصد پیشرفت داشته است. اگر روند تأمین اعتبار ادامه پیدا کند، قطار تا پایان دولت وارد خراسان جنوبی خواهد شد.
حجم سنگین عملیات؛ تونل، پل و میلیونها مترمکعب خاکبرداریسید حافظ سادات نژاد، مجری طرح، این مسیر را یک ابرپروژه ریلی کشور توصیف کرد و گفت: حجم عملیات عمرانی پروژه شامل ۴۷ میلیون مترمکعب خاکبرداری، ۴۲ میلیون مترمکعب خاکریزی، بیش از ۲ میلیون مترمکعب بتنریزی، ۱۳ کیلومتر تونل در ۲۳ رشته و ۱۲ کیلومتر پلهای خاص است؛ حجم عملیاتی که در تاریخ پروژههای ریلی شرق کشور کمسابقه محسوب میشود.او میافزاید: ۵۶ کیلومتر مسیر یونسی–گناباد ۹۲ درصد آماده ریلگذاری است و ساختمان ایستگاه گناباد نیز از تیرماه آغاز شده است. حفاری تونلهای قطعات ۱۸ و ۱۹ نیز در همان سالهای اولیه شروع شد و رکورد محسوب میشود.
راهآهن، نیاز فوری مردم شرق کشورکمبود زیرساختهای ارتباطی در خراسان جنوبی واقعیتی انکارناپذیر است. سید حسن هاشمی، نماینده مردم بیرجند، نبود راهآهن را حتی «مهمتر از مسئله آب» معرفی میکند و میگوید: فاصله ۱۶ ساعته زمینی تا تهران، کمبود پرواز و نبود مسیر ریلی، مردم را خسته کرده است و نبود راهآهن سرمایهگذاران را از استان دورنگه داشته است.هاشمی یادآور میشود: خراسان جنوبی بهشت معادن کشور و خوسف نگین طلایی ایران است؛ بیش از ۵۵ ماده معدنی در استان شناسایی شده و راهآهن مهمترین شرط بهرهبرداری از این ظرفیتهاست.از همین رو، مردم استان با راهاندازی پویش «دولت راهآهن خراسان جنوبی را فراموش نکند» در سامانه فارس من، خواستار تسریع در روند اجرای این پروژه شدهاند؛ مطالبهای که امروز به یک خواسته ملی تبدیل شده است.
ابعاد امنیتی و فراملی؛ شرق کشور روی ریل توسعه
استاندار خراسان جنوبی در بخشی از سخنان خود تأکید کرده است: راهآهن چابهار–مشهد یک پروژه فراملی است. این مسیر علاوه بر اتصال به آسیای میانه، نقش مهمی در امنیت شرق کشور دارد و ظرفیتهای زیارتی و اقتصادی را تقویت میکند.به گفته وی، کلنگزنی پروژه در دولت شهید رئیسی انجام شد و در دولت فعلی نیز با اختصاص بیش از ۱.۶ همت اعتبار، پیشرفت قابلتوجهی حاصل شده است.
چشمانداز؛ انتقال ۹ میلیون تن بار و جهش اقتصادیبر اساس برآوردهای فنی، با تکمیل مسیر، سالانه ۸.۸ تا ۹ میلیون تن بار از بندر چابهار به شبکه ریلی منتقل میشود؛ تحولی که میتواند شرق کشور را به یکی از کانونهای مهم ترانزیت، تجارت و تولید کشور تبدیل کند.اتصال این خط به مرز افغانستان، چهار بازارچه مرزی و شبکه جادهای جنوب–شمال، اهمیت آن را دوچندان کرده است.
پروژهای که نباید در ایستگاه وعدهها متوقف شودراهآهن چابهار–بیرجند–مشهد امروز بیش از همیشه به تحقق نزدیک شده است. افزایش سرعت اجرای پروژه، بهبود تخصیص اعتبار و هماهنگی استاندار، نمایندگان مجلس و وزارت راه نویدبخش روزی است که قطار توسعه در ایستگاه بیرجند توقف کند؛ اما برای رسیدن به آن روز، تداوم منابع مالی، نظارت جدی و مطالبهگری مردم کلید اصلی است.این مسیر، تنها یک پروژه عمرانی نیست؛ آینده اقتصادی خراسان جنوبی بر ریل آن حرکت خواهد کرد.
