واکنش معاون ناوگان راه‌آهن به اظهارات پور سید آقایی: در زمان خودتان لکوموتیوی واگذار نکردید/ با کدام عملکردتان برای راه آهن نسخه می پیچید؟
محمد هادی ضیایی مهر، معاون ناوگان راه آهن، در واکنش به مصاحبه اخیر مدیرعامل مستعفی و اسبق راه‌آهن گفت: هر گونه واگذاری فعالیت ها یا خصوصی سازی باید منجر به بهبود عملکرد و کاهش هزینه ها از یکسو و افزایش کیفیت از سوی دیگر شود.
به گزارش پایگاه خبری ریل نیوز، معاون ناوگان راه آهن افزود: در کنار روند تدریجی مشارکت بخش غیر دولتی در راه آهن‌ها، تجربیات ناموفق متعددی نیز از کشورهای مختلف به واسطه واگذاری‌های شتاب زده فعالیت‌ها ودارایی‌های راه آهن به بخش غیر دولتی از جمله در انگلستان، چین، فرانسه، آرژانتین و …گزارش شده است و به همین دلیل کشورهایی از جمله روسیه، هند، قزاقستان، ترکیه، ترکمنستان و … فرآیند خصوصی‌سازی را تا انجام بررسی و باز طراحی و مدلسازی دقیق‌تر به تعویق انداخته‌اند.
عضو هیئت مدیره راه آهن افزود: تجربیات جهانی در وضعیت کنونی ساختار اغلب راه آهن‌های پیشرو در دنیا نشان می‌دهد که افزایش بهره وری، نسبت ستانده به نهاده، در صنعت حمل ونقل ریلی در یکپارچگی فعالیت‌ها حاصل می شود .همانطور که در تجربیات خصوصی‌سازی راه‌آهن‌های دیگر کشورها مشاهده شد، عمده راه‌آهن‌های سایر کشورها اقدام خاصی برای واگذاری لکوموتیوهایشان به بخش خصوصی انجام نداده‌اند و کماکان لکوموتیو به عنوان پیشران صنعت ریلی در اختیار راه آهن‌ها قرار دارد.
معاون ناوگان راه آهن تاکید کرد: در راه آهن جمهوری اسلامی ایران هم پس از واگذاری واگن‌های باری ومسافری که سالیان متمادی از آن می گذرد و مدیران عامل، هیئت مدیره‌های مختلف بنا به مقتضیات و دلایل خاص خود نسبت به واگذاری لکوموتیوها اقدام نکردند.
وی خطاب به مدیرعامل مستعفی راه‌آهن، تصریح کرد: حتی در زمان مسئولیت جنابعالی، معاونت وقت ناوگان که از خبرگان صنعت ریلی هم هستند و تجربه حضور در معاونت وقت ناوگان رادر سالیان متمادی وهم تجربه عضویت در هیئت مدیره و معاون بازرگانی وبهره برداری را داشته‌اند با تجزیه و تحلیل درست هیچ‌گونه تمایلی به واگذاری لکوموتیوها به بخش خصوصی نداشتند واین رویکرد را حتی با تغییر مدیران عامل وهیئت مدیره راه آهن هم بیان کردند که لکوموتیو ناموس راه آهن است.
ضیایی‌مهر، با اشاره به برخی از اظهارات پوسیده اخیر مدیرعامل اسبق راه‌آهن، عنوان کرد: در ارتباط با واگذاری ۵۰ دستگاه لکوموتیو آلستوم به بخش خصوصی که در زمان مسئولیت جنابعالی به آن اشاره کرده‌اید، به‌رغم اینکه لکوموتیوهای مذکور در سال ۱۳۹۶ به روش ROO (بازسازی،بهره برداری وانتقال مالکیت) و در راستای حمایت از مشارکت بخش خصوصی با فرمت قرارداد مناسبی به یکی از شرکت هایی که در بخش تولید لکوموتیو هم ظرف سال‌های اخیر تجربیاتی را دارند واگذار شده و مقرر شده بود که طی ۵ سال یعنی تا سال ۱۴۰۱ هر ۵۰ دستگاه لکوموتیو بازسازی و با راه اندازی به چرخه حمل ونقل بار راه آهن افزوده شود.
معاون ناوگان راه‌آهن تاکید کرد: به رغم پیگیری‌ها و جلسات متعدد برگزار شده راه‌آهن با شرکت سرمایه گذار، تاپایان سال ۱۴۰۲ صرفاً تعداد ۲۰ دستگاه از لکوموتیوهای مذکور بازسازی و راه‌اندازی شده است که متوسط آماده به کاری همین ۲۰ دستگاه هم در حال حاضر حدود ۱۰ دستگاه (۵۰ درصد آماده به کاری) است و قابلیت اطمینان همین ۱۰ دستگاه هم حدود ۷۰ درصد است و در رده بندی قابلیت اطمینان لکوموتیوهای باری بخش غیردولتی در رتبه آخر قراردارد.
وی خاطرنشان کرد: این درحالی است که علت اصلی واگذاری این لکوموتیوها به بخش خصوصی که توسط مدیران وقت تصمیم گیر راه آهن از جمله جنابعالی اتخاذ شده بود این بود که شرکت سرمایه گذار با تأمین به موقع منابع مالی مورد نیاز وبرنامه‌ریزی مناسب ظرف مدت تعیین شده در قرار داد هر ۵۰ دستگاه لکوموتیو را بازسازی و با راه اندازی به موقع آن‌ها در عمل به رفع یکی از گلوگاه‌های اصلی حمل ونقل ریلی که لکوموتیو است کمک نماید که در واقع این طور نشد و نمی‌توان به عنوان یک تجربه موفق از آن نام برد.
معاون ناوگان راه‌آهن تاکید کرد: باتوجه به اینکه شرایط محیط اقتصادی بخش حمل ونقل در ایران به واسطه سیاست جاری ونامتوازن توزیع یارانه‌ها در این بخش به گونه ای نیست که رقابت واقعی بین بخش حمل ونقل جاده ای و ریلی وجود داشته باشد و همانطورکه جنابعالی در مصاحبه خود اشاره مختصری داشته‌اید، بدلیل پایین بودن نرخ سوخت، تقریباً رایگان بودن دسترسی به جاده‌ها، کم اهمیت بودن نرخ بالای تصادفات جاده‌ای، قیمت تمام شده بخش جاده‌ای به شکل غیر واقعی پایین نگه داشته شده وشرکت‌های بخش خصوصی ریلی به ویژه در بخش مسافری امکان فعالیت و ادامه حیات را بدون حمایت‌های دولت ندارند.
وی خاطرنشان کرد: ظرفیت‌های قانونی خوبی ازجمله بند الف ماده ۵۷ قانون ۵ ساله برنامه ششم توسعه، پیش‌بینی شده بود که متاسفانه محقق نشد. منابعی که بر اساس برآورد طی سال های ۱۳۹۶ لغایت۱۴۰۲ بالغ بر ۲۵۰۰۰ میلیارد تومان نقدینگی به راه آهن تزریق می کرد و البته ارزش روز این منابع بسیار بیشتر است.
ضیایی‌مهر تصریح کرد: همچنین عدم جبران زیان حمل ونقل مسافری ریلی در قوانین بودجه سالیانه و عدم تحقق منابع حاصل از ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید ظرف سال‌های گذشته باعث انباشت تعمیرات انجام نشده درزیر ساخت‌های ریلی، ناوگان و بر آورده نشدن انتظارات اقتصادی شرکت‌های سرمایه گذار بخش‌خصوصی و همچنین عدم توسعه متوازن زیر ساخت‌ها وناوگان ریلی و در نتیجه عدم امکان افزایش سهم جابجایی بار و مسافر در شبکه ریلی شده است.
معاون ناوگان راه‌آهن تاکید کرد: بنابراین مشکل صنعت ریلی صرفاً واگذاری و یا عدم واگذاری لکوموتیوها به بخش خصوصی نیست، بلکه ضرورت تقویت اقتصاد حمل ونقل ریلی با کمک دولت محترم ومجلس محترم است که امیدواریم با اجرای قوانین پیش بینی شده در برنامه هفتم توسعه وقوانین بودجه سنواتی، شرایط صنعت حمل ونقل ریلی بهبود یابد و بستر برای توسعه زیر ساخت، ناوگان به منظورافزایش بهره وری و ارائه خدمات مناسب در بخش حمل ونقل بار و مسافر به مردم عزیز کشورمان توسط دولت و بخش خصوصی فراهم شود.
وی اظهار کرد: راه آهن جمهوری اسلامی ایران ظرف سال‌های اخیر از هرگونه سرمایه گذاری در بخش توسعه ناوگان از جمله لکوموتیو استقبال کرده است، به طوری که ظرف ۲ سال اخیر تعداد ۴۴ دستگاه لکوموتیو نو توسط شرکت‌های سرمایه‌گذار بخش خصوصی به چرخه حمل بار راه آهن افزوده شده است که نسبت به مدت مشابه ۷۶ درصد رشد داشته است.
ضیایی‌مهر خاطرنشان کرد: با افزایش سطح تعاملات وحمایت‌های لازم از شرکت‌های بخش خصوصی مالک لکوموتیو، از جمله بهبود پرداخت مطالبات آن‌ها وهمچنین منطقی‌تر کردن تعرفه لکوموتیو، در سال گذشته، بیش از ۴۳ درصد حمل بار راه آهن توسط لکوموتیوهای بخش خصوصی انجام شده است.
معاون ناوگان راه‌آهن تاکید کرد: این در حالی است که در سال ۱۳۹۸ سهم لکوموتیوهای بخش خصوصی از حمل بار ریلی حدود ۳۰ درصد بوده است که این موضوع بیانگر حمایت راه آهن جمهوری اسلامی ایران ظرف سال‌های اخیر از سرمایه گذاری بخش خصوصی و افزایش سطح تعاملات با آن‌ها در حوزه لکوموتیو بوده است.
