اما حقیقت امر این است که جنگ اوکراین امروز ابعاد بسیار گسترده تری به خود گرفته است. در بُعد اقتصادی و صنعتی، هم اوکراین به درآمدهای ارزی حاصل از فروش غلات و فلزات وابسته است و هم اتحادیه اروپا با توجه به رکورد وتورم شکل گرفته در منطقه اقتصادی یورو نیازمند تامین این کالاهای اساسی از سوی اوکراین است.
چرایی تحرکات اروپا برای حفظ پیوستگی تجاری با اوکراین
حملات پی در پی روسیه به اوکراین به ویژه در مناطق مهم و استراتژیکی همچون حاشیه رود دانوب به عنوان محل اصلی دپوی غلات اوکراین طی ماه های گذشته، منجر به کاهش صادرات غلات نسبتا ارزان قیمت به اروپا شد. همین امر نهایتا تورم در مواد غذایی و شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) را تا حد چشمگیری افزایش داد.
اگرچه بروکسل و کی یف طی ماه های گذشته اقداماتی عاجل برای حفظ ارتباط مسیرهای تجاری میان اوکراین و اتحادیه اروپا به کار بسته اند؛ اما رهبران اروپا به خوبی می دانند که برای حفظ امنیت تامین زنجیره غذایی منطقه یورو، می بایست راهکاری اساسی یافت. یافتن چنین راه حلی، آن هم درست در زمانی که اقتصاد آلمان به عنوان بزرگترین اقتصاد اروپا در معرض رکود نسبی قرار داشته و بانک مرکزی اروپا نیز همچنان به اجرای سیاست نادر نرخ بهره بانکی بالا به منظور کنترل تورم ادامه می دهد، بسیار حیاتی به نظر می رسد. لذا، در وهله نخست اروپا می بایست نقشه مسیرهای ترانزیتی اوکراین در اتصال به اروپا را تغییر داده تا از این طریق، نسبت به تامین کالاهای اساسی مورد نیاز خود از این کشور اطمینان حاصل نماید.
تغییر در مختصات فنی شبکه ریلی اوکراین با همکاری اروپا
مهمترین اقدامی که اروپایی ها با همکاری آمریکا برای حفظ مسیر ترازیتی میان اوکراین و منطقه یورو طی ماه های اخیر انجام داده اند، تمرکز بر بازسازی شبکه ریلی اوکراین و تغییر در مشخصات فنی آن است. به عنوان مثال، نشریه کی یف ایندیپندنت در تاریخ ۲۷ ژوئن، از اعطای مجوز ترانزیت ریلی لهستان به شرکت «اوکرزالیزنیتسیا» به عنوان بزرگترین شرکت حمل و نقل ریلی اوکراین به منظور ترانزیت محموله های مرتبط با فلزات اساسی همچون سنگ آهن و غلات خبر داد.
اما وزارت حمل و نقل اوکراین نیز اوایل ماه جولای از موافقت با وزارت حمل و نقل اسپانیا برای بازسازی و تعمیر خطوط ریلی این کشور خبر داد. نکته مهم اینکه قرار است خطوط ریلی جدید با بودجه تامینی از سوی اتحادیه اروپا در مسیرهای ترانزیتی اوکراین کشیده شود که به نوشته نشریه «اوکراین فرم» این خطوط جدید نه بر اساس استانداردهای خطوط عریض متعلق به کشورهای شوروی سابق، بلکه با استاندارد UIC ساخته خواهند شد.
چنین اقدامی دو پیامد مهم در بر خواهد داشت: نخست اینکه، خطوط عریض اوکراینی امکان اتصال به خطوط استاندارد اروپا را نداشته و در گذشته نیز بار ترانزیتی اوکراین برای وارد شدن به شبکه ریلی اروپا نیازمند عملیات ترانسشیپمنت بود. اما با این اقدام اسپانیا، امکان سیر پیوسته، سریع و بدون نیاز به ترانسشیپمنت برای کالاهای صادراتی اوکراین به سمت اروپا ایجاد خواهد شد.
نکته مهم دیگر اینکه، در صورت برچیده شدن خطوط عریض از خاک اوکراین، امکان ورود قطارهای روسی به ویژه قطارهای نظامی حامل موشک های میان برد روسیه به شبکه ریلی اوکراین وجود نخواهد داشت. موضوعی که به ویژه در فصل زمستان و افزایش نیاز دو طرف به راه آهن به منظور تامین تجهیزات لجستیکی در جبهه های جنگ، تا حد زیاد خودنمایی کرده و کار روسیه برای ادامه نفوذ به اوکراین را تا پیچیده تر خواهد ساخت.
همانطور که پیشتر نیز اشاره شد، جنگ اوکراین در حال ورود به مرحله جدید به ویژه در بخش مقابله های فناوری محور میان غرب و روسیه است. حال باید دید که واکنش احتمالی مسکو در برابر تغییر مختصات فنی ریلی اوکراین طی هفته های آینده چه خواهد بود.
