تصاویری از پل‌های تاریخی راه‌آهن ایران
پل‌های راه‌آهن، نمادی از ترکیب این سازه‌های غول پبکر با واگن‌هایی است که به حمل بار و مسافر می پردازند.
به گزارش ریل ایران به نقل از تین نیوز، راه‌آهن ایران یکی از مهم ترین پیچیده‌ترین پروژههای زیر بنایی تاریخ ایران است. تاریخچه راه آهن ایران به دوران قاجار بازمی‌گردد، ولی توسعه و ساخت آن مربوط به دوران پهلوی و بعد از آن است.
به گزارش تین نیوز، پل های ریلی یکی از بزرگ ترین دستاوردهای مهندسی در تاریخ صنعت حمل ونقل هستند که علاوه بر کارایی، زیبایی و پیچیدگی های طراحی را در خود جای داده اند. این سازه ها به عنوان ابزارهایی برای عبور قطارها از موانع طبیعی عمل می کنند و نمادهای بزرگی از فناوری، هنر و تفکر مهندسی در جهان به شمار می آیند. ساخت پل های ریلی به مهارت های ویژه ای نیاز دارد که در نهایت می تواند به خلق شاهکارهای مهندسی منجر شود.
خطوط ریلی ایران ، از پل های بسیاری تشکیل شده است یکی از معروفترین پل های ریلی ، پل شناخته شده ورسک می باشد. اما ویژگی پل ورسک و خاص بودن آن باعث شده پل های دیگر خط آهن سراسری ایران کمتر دیده و شناخته بشوند. درحالیکه هر یک از این پل ها که امروز هم همچنان سر پا هستند، یک اثر بزرگ و ماندگارند از تاریخ راه آهن ایران هستند.
در اینجا تصاویر برخی از این پل ها که بین سالهای ۱۳۱۳ تا ۱۳۱۷ ساخته است، همراه با معرفی مختصری از این پل ها آورده شده است. این تصاویر در سال ۱۳۲۱ با دوربین نظامیان آمریکایی ثبت شده است.
پل قافلانکوه یا قزل اوزون
قدمت پل راه آهن قافلانکوه میانه به دوره پهلوی برمی گردد.
این پل قوسی، سنگی است که توسط یکی از شرکت های آلمانی جولیوس برگر (Julius berger)، فیلیپ هالتزمن (Philip holtzman)، زیمنس بوو (Siemens bou) ساخته شده است. تعداد دهانه ها در این پل به ۱۱ دهانه می رسد که طول بزرگترین آن ۴۰ متر است.
پل راه‌آهن قافلانکوه میانه از تراشیدن سنگ ها با اصول معماری قدیم ساخته شده، به طوری که هر سنگی دقیقاً برای محل خاص خود تراشیده شده است.
هر سنگ نام مربوط به خود را حفظ کرده، بنحوی که اگر زیر پل بایستید، خواهید دید اعداد و ارقامی زیر این سنگ ها نقش بسته، که نشان از دقت در ساختن این سازه را دارد.
مالکیت این پل با راه آهن جمهوری اسلامی ایران است و همچنان مورد استفاده قرار می گیرد.
پل کرج
پل کرج یک پل راه آهن طاقی با مصالح بنایی بتنی است که از هفت دهانه تشکیل شده و نزدیک به ۷۰ سال قدمت دارد. این پل با عرض ۴.۵ متری خود امکان عبور یک خط راه‌آهن با بار محوری ۲۰ تن را فراهم می کند. دهانه های این پل ۲۱ متر بوده که در مجموع طول پل را به ۱۹۰ متر می‌رساند.
پل کارون
پل سیاه اهواز (پل کارون) یکی از اولین و مهم ترین پل های ساخته بر روی رود کارون است. این پل که متعلق به اداره کل راه آهن جنوب است، به درخواست شرکت کشتیرانی جنوب ایران ساخته شد که هدف از ساخت آن، متصل کردن راه آهن بندر امام خمینی به راه آهن خرمشهر – تهران بود؛ به همین دلیل توجه بسیاری را به خود جلب کرد.
پل سیاه پلی با یک خط آهن برای قطار و دو مسیر عابر پیاده است که در سال ۱۳۰۸ خورشیدی در زمان رضاشاه و کمی بعد از شروع جنگ جهانی دوم در شهر اهواز ایران بنا شد.
از آنجا که از این پل در زمان جنگ جهانی دوم به عنوان مسیر حمل آذوقه، نیرو و مهمات ارتش روس استفاده می شد و از آن روی که در پیروزی متفقین تاثیر زیادی داشت به آن «لقب پل پیروزی» داده شد. این پل بعدها به دلیل رنگ سیاه بدنه و پایه های آن به پل سیاه شهرت یافت.
ساختار و طراحی این پل به شکلی است که تا به امروز هیچگونه آسیبی ندیده و بدون هیچ افتی در عملکرد، همچنان مورد استفاده قرار می گیرد.
پل تله زنگ
پل تله زنگ در کیلومتر ۵۸۷ مسیر راه آهن لرستان، حد فاصل دورود و اندیمشک واقع شده است. این پل در ۶۴۰ متری ایستگاه تله زنگ قرار گرفته و امکان عبور قطار را از روی دره عمیقی فراهم می‌کند.
پل دوآب
پل کلانتری دوآب یکی از پل های مهم راه‌آهن مازندران است که در زمان رضاشاه پهلوی ساخته شده است. این پل قوسی شکل در شهرستان سوادکوه، در چهارده کیلومتری جنوب شهر پل سفید در نزدیکی پادگان دوآب قرار دارد و نام خود را از این پادگان نظامی ارتش گرفته است. پل کلانتری دوآب، تلفیقی از معماری ایرانی_اروپایی است.
پل ورسک
پل وِرِسک از بزرگ ترین پل های راه‌آهن سراسری ایران است که در ارتفاعات روستای ورسک در ۲۷ کیلومتری جنوب شهر پل سفید در شهرستان سوادکوه در استان مازندران قرار دارد. این پل که از شاهکارهای مهندسی به حساب می‌آید در سال ۱۳۱۵ توسط رضاشاه به بهره‌برداری رسید. پل ورسک که راه‌آهن سراسری تهران – شمال را به هم متصل می‌کند.
پل قطور
این پل، در مسیر راه‌آهن ایران و ترکیه در نزدیکی خوی ساخته شده‌است.
ساخت این پل در سال ۱۳۴۹ (۱۹۷۰ میلادی) به پایان رسید. این پل از نوع زیر قوسی است و تا مدت‌ها بزرگترین دهانه قوسی را در بین پل‌های ایران داشت. همچنین این پل در زمان جنگ ایران و عراق مورد اصابت راکت‌های عراقی قرار گرفت، اما راکت‌های عراقی با خود پل اصابت نکردند و به اطراف پل برخورد کردند.
گفته شده که مهندس طراح این پل یک خانم سوئدی است.
این پل در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی شهر خوی و در ناحیهٔ سرحدی شهر قطور از توابع استان آذربایجان غربی واقع شده است.
امروزه پل قطور به‌عنوان یک جاذبهٔ گردشگری نیز مورد توجه است.
