اقدامات عملی راه آهن جمهوری اسلامی ایران در بخش مسافری، از راه اندازی مجدد قطار گردشگری مسیر راه آهن شمال در داخل گرفته تا قطار تهران – وان، نشانگر تعهد این شرکت به توسعه گردشگری ریلی است.
به گزارش ریل ایران؛ گردشگری ریلی طی سال های اخیر در زمره اهداف کلان راه آهن جمهوری اسلامی ایران قرار داشته است. علیرغم تمامی محدودیت های اقتصادی موجود ناشی از تحریم ها، راه آهن موفق شد به همت کارگران صنعت ریلی کشور، بخشی از اهداف خود در راستای توسعه گردشگری ریلی را جامه عمل بپوشاند.
با پیروزی دولت چهاردهم در انتخابات ریاست جمهوری و قرار گرفتن دکتر ذاکری در راس هرم مدیریت راه آهن، راه اندازی مجدد قطارهای گردشگری در دستور کار قرار گرفته و طی روزهای ۱۱ الی ۱۵ فروردین امسال نیز پذیرای گردشگران مسیر زیبای راه آهن شمال بود.
اما در بخش بین المللی نیز قطار تهران – وان با همت و پیگیری مدیرعامل راه آهن از طریق مذاکرات پیاپی با راه آهن ترکیه، بار دیگر راه اندازی شده و بخش مهمی از سفرهای ریلی مسافرین نوروزی را پوشش داد.
از دیگر اقدامات راه آهن که در گردشگری ریلی نوروزی امسال تاثیر به سزایی گذاشت، چرخشی نمودن قطارهای تهران – تبریز، تهران – خاوران و تهران – یزد بود که موجب ۳۰ درصدی ظرفیت صندلی ها در تعطیلات نوروزی سال جاری شد. البته چرخشی شدن خطوط ریلی به خط تهران – مشهد نیز کشیده شده و دو شرکت غزال و مهتاب، این استراتژی سیر را اجرا نمودند که در نتیجه، میزان صندلی های خالی قطار پرطرفدارترین خط ریلی ایران نیز شد.
افزایش دسترسی عمومی به شبکه ریلی حتی به مسیر خاش – زاهدان نیز رسیده و روزانه دو رام قطار مسافری بیشتر در این خط عبوری از استان زیبای سیستان و بلوچستان به سیر درآمد.
در بخش ناوگان نیز ۷ لکوموتیو به ناوگان ریلی کشور اضافه گشته که نهایتا منجر به رشد ۵.۵ درصدی سفرهای نوروزی شد.
اقدامات نظارتی راه آهن برای توسعه عدالت توزیعی در بخش مسافری
فروش انبوه بلیت ها ی نوروزی و پر شدن صندلی ها در فاصله ای کم پس از باز شدن سامانه فروش، شایع ترین شکایت مسافرین بوده است. در سال جاری، نظارتی دقیق بر زیرساخت های داده پردازی مربوط به این سامانه با دستور و نظارت مسقیم دکتر ذاکری انجام شد. نهایتا مدیرعامل راه آهن اعلام کرد که ربات ها با تولید اطلاعات هویتی جعلی، اقدام به خرید صدها بلیت به صورت غیر مجاز کردند؛ بلافاصله جلوی مسیر تخلف بسته شده و بلیت های خریداری شده به شکل غیرقانونی نیز پس از ابطال، به سبد خرید مسافرین نوروزی بازگشت.
اما مهمترین اقدامات راه آهن در بخش مسافری برای ایام نوروز به شرح ذیل اعلام شده است:
– ممنوعیت واگذاری ظرفیت، بلیت چارتر و گروهی در ایام نوروز (از ۲۳ اسفند تا ۱۷ فروردین)
– ممنوعیت فروش بلیت چارتر و گروهی همراه با خدمات هتل به صورت اجباری در کل ایام سال
– اعزام ۲۰ بازرس در روزهای پیش فروش به مراکز فروش جهت جلوگیری از تخلفات احتمالی
– اجرای بازدید قطار قبل از پیک نوروزی و بازدید در حین سیرقطارهای مسافری
– نظرسنجی آنالین از کلیه مسافرین (قبل، حین و پس از سفر)
– نظارت برکیفیت خدمات قابل ارائه در قطارهای مسافری
– برپایی سفره هفت سین، آذین بندی و برگزاری مراسم آئینی درایستگاه ها و قطارهای مسافری
– استقبال و مشایعت مسافرین در هنگام ورود به ایستگاه ها و قطارهای مسافری
– اعزام بازرسان ویژه جهت بازدید از کلیه اماکن ایستگاه ها و قطارهای مسافری در سراسر شبکه
تلاش راه آهن برای ایجاد توازن در بخش های مسافری و باری
راه آهن های جهان از حیث کاربری به دو بخش باری و مسافری تقسیم می شوند. به عنوان مثال، تمرکز راه آهن منطقه یورو بر پایه بخش مسافری بوده و این در حالیست که راه آهن آمریکا بار محور است. البته منظور این نیست که در صورت مسافر یا بار محور بودن یک راه آهن، بخش دیگر تعطیل یا بی اهمیت جلوه کند.
راه آهن ایران از حیث این نوع تقسیم بندی در زمره راه آهن های بار محور محسوب می شود. یعنی عمده درآمد بخش ریلی به صورت سنتی و از بدو تاسیس در زمان جنگ جهانی دوم از حمل بار تامین شده و لذا، با توجه به محدودیت های مربوط به ظرفیت خط و ناوگان، علاقه چندانی نسبت به رشد بخش مسافری طی دهه های گذشته نشان داده نشده است.
اما استراتژی دولت چهاردهم برای توسعه گردشگری به عنوان صنعتی با درآمد پایدار، راه آهن را نیز بر آن داشته تا به سمت توسعه بخش مسافری به ویژه در قالب توسعه گردشگری ریلی حرکت کند. نگاهی به راه اندازی مجدد قطارهای گردشگری و افزودن آیتم های جدید به آنها نشانگرعزم راه آهن برای ایجاد توازن در دو بخش باری و مسافری و استراتژی کلان این شرکت برای توسعه بخش مسافری است.
چنین چشم اندازی منجر به رشد بخش مسافری و البته گردشگری ریلی طی سال های آتی خواهد شد. همانطور که پیشتر نیز اشاره شد، رشد گردشگری ریلی می تواند به رشد درآمدهای ارزی پایدار حاصل از این صنعت نوین طی سال های آتی شود.
