ریل ایران بررسی کرد؛
فصل تازه ترانزیت کالا از کریدور شمال – جنوب در سایه توقف احتمالی جنگ در اوکراین
دیدار روسای جمهوری روسیه و آمریکا در خصوص جنگ اوکراین و ابراز امیدواری دو طرف برای پایان دادن به این بحران، فارغ از هرگونه رویکرد سیاسی، می تواند نوید بخش کاهش تحریم های وضع شده علیه روسیه و بازگشت این کشور به کریدورهای ترانزیتی بین المللی به ویژه کریدور شمال – جنوب باشد.
به گزارش ریل ایران؛ دیدار ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ، روسای جمهور روسیه و آمریکا در آلاسکا بر سر بحران اوکراین، اگرچه بدون دستاورد چندان ملموسی پاین یافت، اما دستکم دو طرف در خصوص احتمال دستیابی به توافق با یکدیگر ابراز امیدواری کرده اند.
جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا در دوره نخست ریاست جهوری دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین، هر دو در واکنش به برگزاری دیدار رهبران روسیه و آمریکا معتقدند که پوتین موفق شده در پس این دیدار، وضع تحریم های جدید علیه کشورش را به تعویق بیندازد. در همین راستا، دیمیتری مدودف معاون دبیر شورای امنیت روسیه نیز روز شنبه از عدم تمایل ترامپ به افزایش فشار بر مسکو بهعنوان یکی از نتایج نشست آلاسکا یاد کرد.
احتمال رونق کریدور شمال – جنوب در فصل جدید روابط مسکو و واشنگتن
نکته ای که در خصوص جنگ اوکراین باید در نظر داشت اینکه اگرچه مواضع ترامپ و پوتین به ویژه در خصوص تقسیمات ارضی مربوط به نواحی تحت تصرف روسیه در اوکراین، هنوز فاصله معناداری با یکدیگر دارند، اما دستکم دو طرف برای دستیابی به اصل توافق با یکدیگر اشتراک نظر دارند.
بدیهی است که در صورت برقراری آتش بس در اوکراین و پایان احتمالی جنگ اوکراین، بسیاری از تحریم های وضع شده از سوی اتحادیه اروپا و آمریکا علیه مسکو پایان خواهند یافت. نکته مهم اینکه مشکل اصلی به وجود آمده در خصوص مسیر کریدور شمال – جنوب، به ادامه مسیر این کریدور از آذربایجان به روسیه و انتقال نهایی بار به بندر سن پترزبورگ به عنوان آخرین بخش از این کریدور در منطقه اوراسیا مربوط می شود. در پی وضع تحریم های غرب علیه روسیه در پی جنگ اوکراین، عملا هیچ گونه بار ترانزیتی و یا صادراتی از روسیه به اروپا جابجا نشده است. اما رفع تحریم های مربوط به این جنگ می تواند مسیر کریدور شمال – جنوب را بار دیگر احیا کرده و ارتباط میان بندر سن پترزبورگ و هلسینکی فنلاند را دوباره برقرار سازد.
این تحول به معنای رونق گرفتن مسیر ترانزیت ریلی عبوری از ایران در جهت کریدور شمال – جنوب شده که در این صورت، گشایشی بزرگ در مسیر این کریدور حاصل خواهد شد.
تلاش روسیه برای ساخت مسیر ریلی رشت – آستارا
الکسی اُورچوک معاون نخست وزیر روسیه روز جمعه ۲۴ مرداد ۱۴۰۴ در حاشیه چهلوسومین نشست شورای بین دولتی اتحادیه اقتصادی اوراسیا در قرقیزستان با اشاره به دیدار میخائیل میشوستین و محمدرضا عارف در حاشیه این اجلاس گفت: به طور خاص، طرفین در این دیدار به مسائل همکاری اقتصادی در رابطه با توافقنامه تجارت آزاد میان اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران و تعدادی از مسائل توسعه حمل و نقل و لجستیک، از جمله جزئیات ساخت راه آهن رشت-آستارا، پرداختند.
۱۷ اردیبهشتماه ۱۴۰۲ نیز روسیه و ایران توافقنامه ساخت مشترک مسیر رشت – آستارا به عنوان حلقه مفقوده ریلی کریدور شمال – جنوب در مسیر غرب دریای خزر را امضا کردند. بنا بر این توافقنامه، مسکو یک وام بین دولتی به ارزش ۱.۳ میلیارد یورو برای این پروژه به تهران ارائه میکند. بنا بر اعلام منابع روس، هزینه ساخت این خط ریلی ۱.۶ میلیارد یورو برآورد شده است.
پیشتر در گزارش خبرگزاری دولتی تاس آمده بود: پیش بینی می شود خط رشت – آستارا با مشارکت مسکو و تهران و خط آستارا (واقع در ایران) – آستارا (واقع در جمهوری آذربایجان) با مشارکت سهجانبه مسکو، تهران و باکو احداث شود.
اکنون به نظر می رسد با بهبود چشم انداز دستیابی به صلح در اوکراین، روسیه در حال آماده سازی خود برای آغاز هرچه سریعتر بهره برداری از کریدور شمال – جنوب به محض برطرف شدن تحریم هاست. موضوع دیگری که مسکو را برای دستیابی به توافق با آمریکا تحت فشار قرار داده، قطع واردات نفت صادراتی این کشور از سوی چین و اعمال فشار ترامپ برای نشان دادن رفتاری مشابه از سوی هند در قبال واردات نفت روسیه است.
از دست رفتن مسیرهای ترانزیتی روسیه از جمله کریدور شمال – جنوب و شاخه شمالی پروه کمربند و جاده، آن هم زمانی که کشورهای CIS در حال بهره برداری حداکثری از ظرفیت ژئوپولیتیک خود برای پر کردن جای خالی این کشور در ترانزیت شرق – غرب هستند، می تواند مشوق بزرگی برای تکمیل هرچه سریعتر کریدور شمال – جنوب از سوی روسیه محسوب شود که نهایتا راه آهن جمهوری اسلامی ایران نیز از این موهبت بهره مند خواهد شد .